سیاست جدید دولت در مورد افزایش گازبها

به گزارش «تابناک»، هم‌اکنون و به ویژه پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، یکی از مباحث اساسی درباره مدیریت مصرف انرژی در کشور‌،‌ نرخ و بهای حامل‌های انرژی در کشور است.

بنا بر این گزارش، پس از افزایش بهای حامل‌های انرژی در کشور و‌ پس از آنکه افزایش نرخ ارز‌ به خنثی شدن آثار هدفمندی منجر شد، اکنون پرسش ‌اینجاست که آیا باید نرخ حامل‌های انرژی در کشور دوباره افزایش یابد یا خیر؟

این موضوع به ویژه درباره بهای گاز مصرفی در کشور جدی‌تر است، زیرا اکنون این حامل انرژی، کم سر‌و‌صدا‌ترین مورد در بین سایر نمونه‌هاست و در عین حال وفور آن در عین سادگی استحصال آن مانع از درک اهمیت گاز طبیعی و مدیریت مصرف آن در کشور شده است.

این گزارش می‌افزاید، دولت برای بودجه سال ۹۳ پیشنهاد افزایش حدود پنج برابری قیمت گاز مصرفی پتروشیمی‌ها را در قالب یک لایحه تقدیم مجلس کرده است. مرکز پژوهش‌های مجلس هم افزایش قیمت گاز پتروشیمی‌ها از ۷۰ به ۳۲۵ تومان را منطقی اعلام ‌و ذکر کرده است که پتروشیمی‌های ایران به دلیل گاز ارزان، دو برابر عربستان سود می‌برند.

‌از سوی دیگر، بهای گاز مصرفی برای خانوار نیز بعید نیست که تا چندی بعد ‌بازبینی شود و بعد از آب و برق سر و صدایی برای افزایش بهای گاز نیز ‌راه بیفتد.

اما موضوع بر سر مدیریت مصرف گاز در کشور است؛ مصرفی که گویا چندان جدی گرفته نمی‌شود. چندی پیش بود که سخن از آن در‌آمد که مصرف گاز در ایران از مصرف گاز اروپا پیشی گرفته است.

جواد اوجی، وزیر نفت در دولت احمدی‌نژاد، سال گذشته گفته بود: هم اکنون متوسط مصرف گاز در ایران، چهار برابر متوسط جهانی و نزدیک هجده برابر ‌ژاپن است، هم اکنون سرانه مصرف گاز هر ایرانی ده برابر مردم کشورهای اروپایی است. در زمستان‌ها مصرف روزانه گاز ایران، معادل کل کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.

نگاهی به آمار مصرف گاز در ایران اما عمق جدیت موضوع را بیشتر نشان می‌دهد. هم‌اکنون ایران در رتبه‌بندی جهانی مصرف گاز در مقام سوم پس از ایالات متحده آمریکا و روسیه قرار گرفته است.

این در حالی است که کشور چین با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌، در رده بعدی ایران و با اختلافی ‌حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز قرار گرفته است.

از سوی دیگر، نگاهی به روند افزایش مصرف گاز طبیعی در ایران، نشان می‌دهد که در یک دهه گذشته، مصرف گاز در کشور به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته ‌و تقریبا به بیش از دو برابر رسیده است.

به تازگی رئیس پژوهشگاه صنعت نفت اذعان کرده است: مصرف گاز در کشور به اندازه کل مصرف صنعت نفت در اروپاست‌ و با مطالعاتی که با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس و انجمن نفت انجام دادیم، مشخص شد‌ اگر ایران با این نرخ پیش رود، تا سال ۱۴۰۴ ما روزانه ۲.‌۵ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می‌کنیم.

کاتوزیان واقعی نبودن قیمت حامل‌های انرژی و عدم بهره‌برداری از فناوری‌های جدید در مصرف انرژی را از عوامل عدم مصرف بهینه انرژی در کشور نام برده‌ است.

این همه حاکی از آن است که مصرف انرژی در ایران به هیچ وجه با بازدهی آن همخوانی ندارد. حال دولت بر این اساس اقدام به افزایش قیمت گاز مصرفی پتروشیمی‌ها کرده و هیچ بعید نیست ‌در همین راستا، بهای گاز مصرفی خانوار نیز افزایش یابد.

اما موضوع ‌اینجاست که هدر‌رفت انرژی در ایران، بیش از همه، علاوه بر فرهنگ نامناسب مصرف، ناشی از به روز نبودن زیر‌ساخت‌های مصرف انرژی است؛ از نبود استانداردهای به‌روز در مصرف سوخت کشور ـ از نوع مصرف بنزین در خودروهای تولیدی تا مصرف انرژی وسایل گرما‌زا و مانند آن ـ تا نبود هماهنگی میان ساخت‌و‌سازها‌ در کشور‌ با نیازهای مصرف انرژی آن‌ها.

بی‌گمان، هر گونه اقدام در راستای بهینه‌سازی مصرف سوخت کشور، باید علاوه بر در نظر آوردن نرخ حامل‌های سوخت، نگاهی جدی به این زیرساخت‌ها نیز داشته باشد و یک حرکت اساسی و حداقل میان‌مدت برای تصحیح و بهینه‌سازی آن‌ها از سوی دولت و مجلس صورت پذیرد و به افزایش بهای سوخت مصرفی بسنده نشود.