بورس بازار مسکن را برهم ریخت

هرچند نوسان شاخص بورس تهران قدری آرام شده است ولی افت ناگهانی پایان هفته گذشته بورس موجب شد تا بازار مسکن با شوک مواجه شود.

بهراد مهرجو:قیمت اوراق حق تقدم وام مسکن امروز در کارگزاری های بانک مسکن از عدد ۵۱ هزار تومان هفته گذشته به ۶۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد. برخی کارگزاران بانک مسکن اعتقاد دارند رشد قیمت اوراق به دلیل بحران پیش آمده در بازار سرمایه رخ داده است. به باور این گروه کاهش ناگهانی شاخص بورس موجب شده تا سرمایه گذاران خرد دارایی هایشان را از بازار مسکن به بورس منتقل کنند.

درهمین حال پیش بینی می شود طی روزهای آینده روند معاملات مسکن شتاب بیشتری بگیرد. رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز هفته گذشته پیش بینی کرده بود که در ابتدای اسفندماه بازار با رونق همراه شود. گزارش هایی که از بازار مسکن منتشر می شود، نشان می دهد تعداد مراجعات به مشاوران برای استعلام قیمت افزایش یافته است. البته براساس گفته های رئیس اتحادیه مشاوران املاک کل قراردادهای مسکن در سال جاری تنها ۲۰۷ هزار و ۲۶۹ مورد بوده است. براساس گفته های عقبایی بیشترین حجم معاملات مسکن مربوط به اردیبهشت ماه بود و یک رکورد محسوب می شود اما از اردیبهشت به بعد روند نزولی حجم معاملات مسکن آغاز شد. این شرایط تا در آبان ماه به بحرانی ترین نقطه رسید. در مهرماه در کل کشور ۱۴۳هزار و ۵۹۶ قرارداد داشتیم اما در آبان ماه این تعداد به ۱۲۸ هزارو ۴۸۰ قرارداد رسید و سیر نزولی داشته است.  تعداد قراردادهای مسکن در شهر تهران در مهرماه امسال ۲۵ هزار و ۳۵۴ فقره و در آبان ماه ۲۳ هزار و ۴۶۳ فقره بوده است. مشاوران املاک براین باورند که معاملات در اسفندماه رونق می گیرد.

به نظر می رسد بحرانی که در بورس رخ داده اصلی ترین دلیل تقویت این گمانه باشد.

صبح امروز روند حرکتی شاخص بورس جهت مثبت پیدا کرد. به این ترتیب پیش بینی می شود طی روزهای آینده قدری از التهاب بازارهای موازی مانند ارز، طلا و مسکن کاسته شود. رشد شاخص بورس تحت تاثیر خبررسانی در مورد وضعیت پتروشیمی ها رخ داده است.

طی دو روزگذشته موجی از انتقادها علیه شرکت های پتروشیمی در رسانه های گروهی ایجاد شده است. گزارش های رسمی نشان می دهد طی دو سال گذشته میزان سود برخی مجموعه های پتروشیمی از ۳۰۰ درصد فراتر رفته است. حتی برخی مجموعه های پتروشیمی محصولاتشان را به قیمت ۲۰ برابر بالاتر از هزینه های تولید در بازار عرضه کرده اند.

مسولان بورس کالا نیز خبر داده اند که پتروشیمی ها محصولات صادراتیشان را به این مجموعه نمی آورند. همین خبرها تایید می کند که طی دو سال گذشته برخی شرکت های پتروشیمی اقدام به فروش ارز در بازار آزاد هم کرده بودند. با این حال این مجموعه ها دو هفته تمام بورس را با بحران جدی مواجه ساختند.

نرخ خوراک پتروشیمی ها پیش از این تنها ۵ سنت بود ولی دولت پیشنهاد نرخ ۱۵ سنتی را ارائه داده بود. این نرخ از سوی مجلس هم مورد تصویب قرار گرفت ولی از سوی شورای نگهبان رد شد. نرخ ۵ سنتی مربوط به دوره ای بوده که قیمت دلار تنها ۹۰۰ تومان بوده است. در دولت گذشته قرار بود نرخ خوراک پتروشیمی ها گران شود ولی با لابی شرکت ها این اتفاق رخ نداد. دولت یازدهم جهت شفاف سازی قیمت اقدام به افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها کرده است. در حال حاضر حاشیه های اطراف شرکت های پتروشیمی به اصلی ترین بحران بورس بدل شده است. وزیراموراقتصادی و دارایی سه روز قبل تلاش کرد تا به بحران بورس پایان دهد. به نظر می رسد برنده بازی بورس، شرکت های پتروشیمی باشند.

بورس

در حال حاضر تنها ۶ شرکت پتروشیمی از خوراک گازی استفاده می کنند. پردیس، فن آوران، شیراز، کرمانشاه، زاگراس و مارون این شرکت ها به شمار می روند. این مجموعه های پتروشیمی هم به شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان تعلق دارند که ۸۵ درصد سهام این شرکت ها برای مجموعه ساتاست. همچنین سرمایه گذاری غدیر سال ۸۵ تمام شرکت های تولید کننده اوره و آمونیاک را خریداری کرد و طی سال های گذشته به دلیل نرخ پایین خوراک سودهای زیادی کسب کرد. شرکت گسترش پارسیان را نیز شرکت سرمایه گذاری غدیر تاسیس کرده  و در سال ۹۰ وارد بورس تهران شده است. گزارش ها نشان می دهد یکی از این پتروشیمی ها محصولاتش را با قیمت ۲۰ برابر بالاتر در بازار می فروشد. این در حالی است که محصولات این پتروشیمی در بورس کالا باید عرضه شود. سرمایه شرکت سرمایه گذاری پردیس هم ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام شده ولی همین شرکت سال گذشته ۱۸۰۰ میلیارد تومان فروش داشته است. بازهم این گزارش ها نشان می دهد تنها ۲۰۰ میلیارد تومان از این عدد هزینه تولید بوده و شرکت یک میلیارد و ۶۰۰ میلیارد تومان سود کرده است.

مخالفت شورای نگهبان با افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها موجب شد تا طی دو روز گذشته مسیر حرکتی شاخص بورس صعودی شود. در صورتی که روند حرکتی شاخص بورس مثبت شود، حداقل آرامش به بازار مسکن نیز بازخواهد گشت.