بازار نفت ایران در دست کیست؟/۲۲شهریور

تلقی عمومی درباره نفت این است که نفت زیر نظر وزارت نفت اداره می‌شود‌‌. عموم مردم درباره وزارت رفاه چطور فکر می‌کنند؟ فقط هر سال حداقل دستمزد را اعلام، دفترچه‌های بیمه را ساماندهی می‌کند و بانک رفاه را در زیرمجموعه خود دارد دست بر قضا وزارت رفاه ربط زیادی به نفت دارد، یعنی می‌شود جایگاه وزیر رفاه را با وزیر نفت مقایسه کرد، شاید بتوان گفت «وزیر نفت سایه».

جهان صنعت در این باره نوشت: اجازه دهید قدم به قدم جلو برویم، سازمان غیردولتی تامین اجتماعی زیرمجموعه وزارت رفاه و تامین‌اجتماعی ایران است‌‌. از سویی شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری و شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) نیز زیرمجموعه تامین اجتماعی به‌شمار می‌روند‌‌.

باید دید این دو شرکت چه کار می‌کنند؟ این دو نزدیک ۳۰ شرکت بزرگ و مجموعه‌های عظیم پتروشیمی را زیرمجموعه خود دارند؛‌ مجموعه‌هایی که در اینجا فقط آن دست از آنهایی که صورت‌های مالی‌شان در دسترس بود، مورد بررسی قرار گرفتند‌‌. نتیجه؟ فقط دارایی این مجموعه‌ها در سال مالی منتهی به پایان ۱۳۹۲ بالغ بر ۲۷۱ بیلیون (هزار میلیارد) و ۸۷۰ میلیارد و ۹۸۴ میلیون ریال ثبت شده است و فروش آنهایی که در دسترس بودند در پایان سال ۹۲ نزدیک به ۳۲۲ بیلیون ریال بوده است‌‌. این مجموعه‌ها روی هم رفته در همین زمان نزدیک به دو میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی تولید و روانه بازار کردند؛‌ دلایل بیشتری لازم است؟

مجموعه‌های عظیم پتروشیمی که در جریان خصوصی‌سازی‌ها واگذار شدند، اکثرا به یکی از این دو شرکت (تاپیکو و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی) یا به سایر زیرمجموعه‌های تامین اجتماعی رسیدند‌‌، یعنی ترکیب سهامداران چنانکه در ادامه آمده، زیاد خصوصی به آن مفهومی که شخص حقیقی باشد، نیست در واقع می‌توان در اینجا خصوصی را با « وزارت رفاه» مترادف دانست‌‌. نام‌هایی که کنار تامین اجتماعی و‌.‌.‌‌. می‌آیند و همیشه پرچالش هستند. طبیعتا ساماندهی دفترچه خدمات درمانی نمی‌تواند این همه چالش ایجاد کند اینجا پول، قدرت و تصمیم است، نگاه کنید به نام‌های گذشته: صادق محصولی، مرتضوی و حالا علی ربیعی‌!

وقتی تامین اجتماعی سهامدار عمده این مجموعه‌هاست، طبیعتا در هیات‌مدیره آنها نیز نقش دارد، وقتی در هیات‌مدیره‌ها نقش ایفا می‌کند در تصمیم‌گیری‌ها هم حرف اول را می‌زند‌‌. حالا شاید بحث وزیر سایه نفت مشخص‌تر شده باشد‌! در اینجا به بررسی برخی از مجموعه‌های پتروشیمی زیرمجموعه تامین اجتماعی، یا وزارت رفاه، یا علی ربیعی پرداختیم‌‌.

پتروشیمی جم

شرکت آلوفلور در تاریخ ۱۸/۰۲/ ۱۳۵۷ تحت شماره ۳۲۲۸۵ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید و در تاریخ ۰۸ /۰۸/ ۱۳۵۷ نام شرکت به آلومینیوم فلوراید ایران تغییر یافته است‌‌. در تاریخ ۰۹ /۰۶/ ۱۳۷۹ ضمن تغییر اساسنامه قبلی نام شرکت به پتروشیمی جم (سهامی خاص) و براساس صورتجلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ ۲۵ /۰۶/ ۱۳۸۷ که در اسفندماه ۱۳۸۷ به ثبت رسید، شخصیت حقوقی شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافت‌‌. از تاریخ ۰۹ /۰۶/ ۱۳۷۹ اجرای طرح‌های برنامه پنج ساله سوم توسعه صنایع پتروشیمی بنابر مصوبه هیات‌مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی به شرکت پتروشیمی جم (سهامی خاص)در مرحله قبل از بهره‌برداری واگذار گردید‌.

هم‌اکنون اعضای هیات‌مدیره این شرکت را احسان ا‌.‌‌. یارمحمد به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری به عنوان رییس هیات‌مدیره، سپهدار انصاری‌نیک، باز هم به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری به عنوان مدیرعامل، غلامرضا قاسمی به نمایندگی از شرکت گسترش تجارت پارس سبا (از شرکت‌های غیر بورسی وابسته به شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری که اعضای هیات‌مدیره آن را کیارش مهرانی، بیژن قنبری و محمدصالح یارمحمد تشکیل داده‌اند) محمد یاردفتری به نمایندگی از صندوق بازنشستگی کشوری، بهروز خالق‌ویردی به نمایندگی از تاپیکو و کمال‌‌الدین گلچین به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان ایلام تشکیل دادند‌‌.