۸۴۰ ماه پس انداز برای خرید خانه؟!

درحالی که طی یک ماه گذشته تلاش‌های بسیاری برای پررونق جلوه دادن بازار مسکن صورت گرفته ولی گزارش‌های میدانی همچنان از رکود در بازار خبر می‌دهند.

به گزارش خبرآنلاین، بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد میزان قراردادهای اجاره بها و خرید‌و‌فروش در پایان ابتدای آبان ماه بازهم روند نزولی پیدا کرده است. یکی از مشاوران املاک در این مورد می‌گوید: «وضعیت بازار در شهریور و مهرماه خوب بود. ولی با آغاز آبان ماه عملا روند معاملات به سمت رکود پیش رفت. در حال حاضر هم وقتی آگهی فروش را به روزنامه همشهری می‌دهیم به طور متوسط روزانه ۴ تا ۵ زنگ مفید می‌خورد.»

گزارش‌های رسمی‌ سامانه ثبت معاملات املاک تایید می‌کند که مهر ماه سال‌جاری با کاهش حجم معاملات آغاز شده است. با این حال رئیس اتحادیه مشاوران املاک خبر داده بود که روند معاملات در مهرماه کاهش یافته ولی در قیاس با مهرماه سال قبل افزایش یافته است.بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر بیشترین میزان تمرکز سازندگان و حتی خریداران به سمت پروژه‌های تجاری رفته است. گزارش‌های رسمی‌تایید می‌کند حجم سرمایه‌گذاری در مسکن، مسکونی طی یکسال گذشته تنها ۸ درصد رشد داشته درحالی که حجم سرمایه‌گذاری در مسکن تجاری و بخصوص فروشگاه‌های موسوم به «مال» ۴۰ درصد افزایش داشته است.

این آمارها نشان می‌دهد وضعیت بازار در حالت مطلوب قطعی قرار ندارد و تنها حرکت به سمت پروژه‌های تجاری با اقبال مواجه می‌شود. هنوز گزارش جدیدی نیز از ساخت‌و‌ساز ۴۰ درصد پروانه‌های ساختمانی صادر شده معطل مانده منتشر نشده است. تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که فاصله میان قیمت متوسط فروش ملک در تهران و شهرهای بزرگ با حداقل درآمد شهروندان دلیل اصلی رکود بازار مسکن است. متوسط قیمت ملک در تهران ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. میزان متوسط خط فقر نیز در تهران و شهرهای بزرگ یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

به گفته مرکز آمار ایران آخرین رقم درآمد خانوارهای شهری نیز در فصل بهار به عدد یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است. براین اساس خانوارهای دهک‌های چهارم تا هشتم (به عنوان طبقه متوسط) تنها درآمدی ۳۰۰ هزار تومان بالاتر از خط فقر دارند. این گروه برای تامین هزینه خرید یک متر آپارتمان در تهران باید ۱۴ ماه با پس‌انداز ۳۰۰ هزار تومان مازاد درآمدشان که آنها را بالاتر از خط فقر نگاه می‌دارد، اقدام به خرید کنند. در صورتی که بعد خانوار عدد ۴ (بعد رسمی‌خانوار ۷/۳ است) در نظر گرفته شود و متوسط بهره‌مندی فعلی شهروندان به ازای هر نفر ۱۵ متر در نظر گرفته شود، خانوار چهار نفره برای خرید یک آپارتمان ۶۰ متری باید ۸۴۰ ماه به میزان ۳۰۰ هزار تومان از پس انداز خود را ذخیره کند. این خانواده تنها در صورتی که قیمت ملک ثابت باقی بماند پس از زندگی ۸۴۰ ماه روی خط فقر می‌تواند به خواسته خود برسد.

محاسبات رسمی‌نیز نشان می‌دهد که با توجه به پس انداز یک سوم یک عضو خانواده باید ۳۲ سال پس‌انداز برای خرید خانه صورت گیرد. به همان اندازه که خرید خانه برای شهروندان دور از دسترس شده است، وضعیت بازار برای اجاره قدری بهبود پیدا کرده است. گزارش‌های رسمی ‌تایید می‌کند متوسط اجاره بها درتهران ۹٫۸ درصد رشد داشته است که این عدد نصف رقم رسمی‌تورم اعلام شده توسط مرکز آمار است.

سال ۱۳۹۱ میزان رشد اجاره بها ۳ برابر میزان تورم ارزیابی می‌شد. در همین حال بررسی‌های دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی نشان می‌دهد: هزینه اجاره مسکن تحت‌تاثیر چهار مولفه اقتصادی و جمعیتی، از مسیر «صعود و رشد خارج از مدار تورم» که طی دو سال قبل در آن قرار داشت، بیرون آمده است و با توجه به چشم‌انداز این مولفه‌ها، وضعیت جدید تا پایان امسال برقرار خواهد بود. در نیمه اول سال ۹۳ شکل «شیب رشد ماهانه» مبالغ اجاره‌ «منفی» بوده است. یعنی این رشد از ۹ درصد در فروردین ماه امسال به ۸ /۱ درصد در مرداد ماه رسیده و در نهایت در آخرین ماه فصل تابستان، رشد منفی ۵ /۰ درصد را تجربه کرده است. تا پایان سال جاری احتمال رشد بیشتر میزان اجاره بها وجود ندارد. برهمین اساس تحلیلگران بازار به مردم تذکر می‌دهند برای خرید یا اجاره خانه مورد نظرشان شتاب نکنند. با این حال سازندگان و مشاوران املاک طی هفته‌های گذشته بارها در رسانه‌های گروهی و بخصوص سایت‌های خبری تلاش‌هایی را برای تشویق مردم به خرید مسکن در دستور کار داشته‌اند.