تغییر مسیر سرمایه‌گذاران از دوبی به ایران

بعد از توافقات اولیه ژنو بحث‌های مختلف در مورد بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی به ایران مطرح شد. ایتالیایی‌ها و آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها و… دست به کار شدند و هیات‌های دیپلماتیک و پارلمانی و اقتصادی روانه ایران کردند. قرار است اواسط بهمن ماه هم چند هیات از فرانسه و ایتالیا به ایران بیایند.

به نوشته تهران امروز، با اجرایی شدن این توافق از ۳۰ دی ماه تحرکات شرکت‌های خارجی که قبلا در ایران حضور داشتند و به خاطر اعمال این تحریم‌ها و فشاردولت‌های شان مجبور شدند بازار کشور را ترک کنند افزایش یافته است.

تمایل غول‌های نفتی و گازی

در این زمینه روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال با اشاره به آغاز اجرایی شدن توافق هسته‌ای ژنو از سوی ایران و قدرت‌های جهانی از تمایل غول‌های اقتصادی از جمله غول‌های نفتی و گازی به ایران برای سرمایه‌گذاری خبر داده است. وال استریت ژورنال، با اشاره به اینکه هنوز فضای تردید و سوءظن در میان سرمایه‌گذاران وجود دارد و کسی به درستی نمی‌داند که این توافق به انجام می‌رسد یا نه، افزود که اما تعدیل تحریم، امید به بازگشت شرکت‌های بزرگ انرژی دنیا به ایران که از بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان برخوردار است را افزایش داده است.

موج سرمایه‌گذاران خارجی از دوبی به سمت ایران

در همین زمینه هم تسنیم از قول فایننشال تایمز نوشت موجی از سرمایه‌گذاران خارجی از دوبی به سمت ایران به راه افتاده‌اند تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این کشور را بررسی کنند. فایننشال تایمز نوشته: پروازهای پرتعداد روزانه بین تهران و دوبی همواره شلوغ هستند. اما این روزها، ایرانیان پس از سفرهای کاری و خرید وقتی به کشورشان برمی گردند با تعداد زیادی از مسافران غربی و آسیایی که کیف‌های کوچکی به دست دارند و عازم ایران هستند، همسفر می‌شوند.این مسافران، بخشی از موج جدید سرمایه‌گذاران خارجی هستند که مشتاق بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران پس از تحریم‌ها هستند. بازاری پر سود که دوبی، به عنوان قطب تجاری امارات نیز علاقه‌مند به افزایش سرمایه‌گذاری در آن است.

هفته گذشته، شیخ محمد بن راشد المکتوم، امیر دوبی، خواستار لغو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران شد و گفت: «من فکر می‌کنم ما باید به ایران فرصت بدهیم، ایران همسایه ماست و ما خواهان بروز مشکل (با همسایه‌مان) نیستیم…اگر آنها به صلح با آمریکایی‌ها راضی باشند و آمریکایی‌ها هم تحریم‌ها را بردارند، همه سود خواهند برد.»

به گفته تحلیلگران، این موضع امیر دوبی بر خلاف موضع اکثر رهبران عرب حاشیه خلیج‌فارس است. در حالی که امارات مدت‌ها یکی از مخالفان سرسخت ایران بوده، دوبی که بر پایه مبادلات تجاری با ایران بنا شده و پذیرای تعداد زیادی از تجار ایرانی است، مشتاق تجدید این همکاری هاست. کاهش محدود تحریم‌ها که از ۳۰ دی ماه آغاز شد، به ایران اجازه می‌دهد تا به صورت تدریجی به ۴٫۲ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده‌اش دسترسی پیدا کند. همچنین محدودیت‌ها در زمینه بیمه محموله‌های نفتی ایران به آسیا برداشته می‌شود و سقف تراکنش‌های مالی مجاز با این کشور نیز افزایش می‌یابدهمچنین محدودیت‌ها در زمینه‌های دیگر اقتصادی شامل پتروشیمی، طلا و فلزات گرانبها و خودرو کاهش خواهد یافت. شرکت‌های فعال در زمینه نفت و گاز، ساخت‌وساز و داروسازی به وکلای خود رجوع کرده‌اند تا از آنها در مورد زمان دقیقی که می‌توانند فعالیت خود در ایران را شروع کنند، سوال کنند.

۴۰ درخواست در ۶ هفته

آن طور که این روزنامه نوشته، سروش زایوالا، یک وکیل مقیم لندن که وکالت بانک ملت ایران در شکایت مطروحه علیه تحریم‌های اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲ را بر عهده داشت و در این پرونده به پیروزی رسید می‌گوید، موسسه حقوقی کوچک وی در ۶ هفته گذشته ۴۰ مورد درخواست مشورت دریافت کرده است.

بر اساس این گزارش شرکت‌های اروپایی و آسیایی به‌خصوص علاقه‌مند به ذخایر نفت و گاز شگفت انگیز ایران، پایه عظیم صنعت داخلی و جمعیت تحصیلکرده ۷۵ میلیون نفری ایران هستند. یک سرمایه دار ایرانی در این باره گفت: «من یک گروه از سرمایه‌گذاران بزرگ را برای دیدار با وزرا و شرکای احتمالی به ایران می‌برم.» اما سرمایه‌گذاران تنها در مورد رقابت تجاری نگران نیستند، بلکه مشکلات سیاسی احتمالی نیز آنها را مضطرب می‌کند. آنهایی که شتابزده عمل می‌کنند ممکن است در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای لطمه ببینند.

این سرمایه‌گذار ایرانی ادامه داد: «در حقیقت هنوز هیچ تحریمی از سوی آمریکا برداشته نشده است و این تحریم‌ها برای شرکت‌هایی که منافعی در آمریکا دارند سخت و بی‌رحمانه است.» اما برای دوبی، خارج شدن ایران از وضعیت رکود، یک نعمت خدادادی است. رشد اقتصادی ایران برای اقتصاد دوبی که با بدهی‌های فراوان مواجه است و پس از بحران ۲۰۰۸ درگیر بخش املاک در حال ترمیم خویش است، می‌تواند بسیار مفید باشد. حجم مبادلات تجاری ایران و دوبی پس از رسیدن به ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹، در سال ۲۰۱۲، یک‌سوم کاهش یافت و به ۶٫۸ میلیارد دلار رسید.

این گزارش افزود: اما تلاش برای تقویت مجدد همکاری‌های تجاری با ایران بدون مشکل نیست. سیاست خارجی امارات توسط ابوظبی که پایتخت این کشور عربی محسوب می‌شود تعیین می‌شود. ابوظبی در سال ۲۰۰۹، بیش از ۲۰ میلیارد دلار به دوبی وام اعطا کرد. ایرانیان پرتعداد مقیم دوبی که زمانی بخش مهمی از سرمایه این شهر را در اختیار داشتند، در سال‌های گذشته و همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها بین ایران و همسایگان عربش، احساس می‌کنند مورد بی‌مهری واقع شده‌اند. اما در هر صورت، اکثر تجار معتقدند، روابط تاریخی عمیق که ایران و دوبی را به هم پیوند داده، بر تنش‌های سال‌های گذشته چیره خواهد شد. سرمایه‌گذار ایرانی در این باره گفت: «بله زندگی در دوبی برای ایرانیان مشکل شده است، اما در جاهای دیگر وضعیت سخت‌تر است…شرایط مثبت است و دوبی شانس زیادی برای تبدیل شدن به سکوی پرتاب سرمایه‌گذاران خارجی به ایران دارد.»

کره‌ای‌ها می‌خواهند از فرصت استفاده کنند

درحالی که صادرات قطعات خودرو کره‌جنوبی به ایران طی دو سال گذشته یک‌سوم شده است انجمن بین‌المللی تجارت کره‌جنوبی اعلام کرد قطعه سازان کره‌ای بیش از ۱۰۰ میلیون دلار از لغو تحریم خودرو ایران سود به‌ دست می‌آورند. کره تایمز، در این زمینه نوشته با اجرایی شدن توافق هسته‌ای ژنو شرکت‌های قطعه ساز کره‌جنوبی تا ۶‌ماه آینده می‌توانند اقدام به صدور قطعات خودرو به ایران کنند. انجمن بین‌المللی تجارت کره‌جنوبی با استقبال از لغو تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرد قطعه سازان این کشور بیش از ۱۰۰ میلیون دلار از گشایش جدید ایجاد شده در معامله با ایران سود به‌ دست می‌آورند.

کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۳ تنها ۱۳۴ میلیون دلار قطعه خودرو به ایران صادر کرده است که این رقم نسبت به سال ۲۰۱۱ یعنی پیش از اجرای تحریم‌ها تقریبا یک‌سوم شده است. صادرات قطعات خودرو کره‌جنوبی به ایران در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۱ به ترتیب ۲۲۱ میلیون دلار و ۳۸۵ میلیون دلار بوده است. علاوه بر لغو تحریم خودرو ایران، کره‌جنوبی همچنین از لغو تحریم نفتی ایران سود می‌برد و ملزم نیست طی ۶ ماه آینده واردات نفت از ایران را کاهش دهد. یک منبع آگاه کره‌ای در این باره گفته: «با کاهش مرحله به مرحله و هر شش ماه یکبار خرید نفت از ایران، صنایع مرتبط کره‌جنوبی تحت فشار سنگینی قرار گرفته بودند.انتظار می‌رود این بار کاهش تحریم‌ها تاثیر اقتصادی قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.»

صدور مجدد قطعات رنو به ایران

یکی از صنایعی که پیش‌بینی می‌شود بیشترین اثر را از لغو تحریم‌ها بپذیرد صنعت خودروست. خیلی از خودروسازهای اروپایی و حتی آمریکایی آمادگی خود را برای حضور در بازار ایران اعلام کرده‌اند. ضمن اینکه در متن توافقات ژنو مستقیما از لغو تحریم‌های مربوط به صنعت خودرو نام برده شده است. در همین زمینه مدیر بخش فروش رنو در بیانیه‌ای اعلام کرد ه است این شرکت در سال گذشته از تحریم ایران در منطقه آسیا- اقیانوسیه ۷٫۴ درصد خسارت دیده و به محض رفع محدودیت‌های مبادلات مالی، صدور قطعات به ایران را از سر می‌گیرد. فارس به نقل از رویترز نوشت: تحریم‌های غرب علیه ایران، فروش محصولات رنو به ایران را ۶۴ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۳ کاهش داد و سبب شد تا این شرکت در منطقه آسیا- اقیانوسیه ۷٫۴ درصد کاهش یابد. ما در تلاش هستیم تا زمانی‌که مبادلات مالی با ایران لغو شد، فروش قطعات به ایران را از سربگیریم.