آرایش جدید در بازار ارز

در‌حالی‌که مذاکره‌کنندگان ایرانی با گروه ۱+۵ وارد مذاکرات برای تدوین پیش‌نویس نهایی در وین اتریش شده‌اند، درچهارراه استانبول تهران، فعالان رسمی و غیر‌رسمی بازار ارز با آرایشی جدید به دیده‌بانی این مذاکرات پرداخته‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر،درحالی که مذاکره‌کنندگان ایرانی با گروه‌های ۱+۵ وارد مذاکرات برای تدوین پیش‌نویس نهایی در وین اتریش شده‌اند، درچهارراه استانبول تهران، فعالان رسمی و غیررسمی بازار ارز به دیده‌بانی این مذاکرات پرداخته‌اند.
گفته می‌شود بازارتحت‌تاثیرانتظارات، حالت سکون قیمتی اتخاذ کرده است تا متناسب با بادهای موافق یا مخالف وین تعیین مسیرکند. روند سه روز‌گذشته نشان می‌دهد با وجود نوسان‌های جزئی قیمت بسته شده درسه روزگذشته تقریبا یکسان بوده است. بنابراین آرایشی ارزی دربازارتا حدودی بسته به تحولات رخ داده دروین است. بازارارز چهارشنبه را درانتظار آمدن خبرها از ژنو به سر برد.
هرصراف و حتی دلالی درتحلیل اوضاع بازاردرروزهای آینده معتقد است: «باید ببینیم آقای ظریف چه می‌کند.» دلار روز چهارشنبه را با ۳۲۴۵ تومان آغاز کرد همان قیمتی که دو روز پیش ثبت شده بود. درادامه معامله‌ها نوسان ۱۰ تومانی دربازار به وجود آمد و قیمت فروش دلار روی ۳۲۴۰ تا ۳۲۵۰ مدام درنوسان بود؛ اما قیمت خرید روی ۳۲۲۰ تومان ثابت ماند. به‌طورکلی بازار در روزهای اخیر آرام بود و روز‌ گذشته هم دلار در استانبول با نوسان کم روز را به شب رساند.
فعالان بازار می‌گویند: درحال حاضر، بازار ارز در انتظار به سر می‌برد. آنها منتظر نتیجه مذاکرات نهایی کشورمان با قدرت‌های جهانی بر سر مسائل هسته‌ای هستند. به اعتقاد برخی از این فعالان، نتیجه این مذاکرات اثرات روانی بر بازار خواهد داشت. بخشی از متقاضیان بازار هم تا روشن شدن نتیجه این مذاکرات دست نگه داشته‌اند. یکی از صرافان به گفت: امروزحتی دلالان هم زیاد برای ایجاد نوسان تلاش نمی‌کنند و می‌خواهند ببینند چه اتفاقی درروزهای آینده رقم می‌خورد. البته این موضوع به معنی قفل شدن معاملات در بازارآزاد ارز نیست.دلالان همچنان درمیدان حضورداشتند، اما تعدادشان کاهش یافته بود و رمق روزهای گذشته را درآنها نمی‌شد دید. به گفته فعالان بازار، فقط کمی ازهیجان‌ها کاسته شده است. همین موضوع باعث شده با یک بازارکم نوسان مواجه باشیم.
یکی ازصرافان می‌گوید: دلالان به میزان قابل توجهی قدرت اثرگذاری‌شان بر بازارکم شده است. درنوسان‌های هفته‌های اخیر، شاهد نوعی زورآزمایی بین آنها با بخش‌های دیگر بازاربودیم و دیدیم درحالی که دولت دخالت آنچنانی دربازار نکرد و ارزپتروشیمی‌ها هم به بازارنرسید،اما تلاش‌های کاذب برای ایجاد نوسان مصنوعی تا حدی خنثی شد.به گفته او، بازارفعلا درانتظار خبرهایی است که از مذاکرات ژنو خواهد رسید، درصورتی که این خبرها مثبت باشد، روند فعلی هم حفظ خواهد شد. او البته تاکید می‌کند در حال حاضر قدرت ایجاد سفته‌بازی و نوسان‌های کاذب کاهش پیدا کرده و رفتار متقاضیان هم منطقی‌تر از سال‌های گذشته شده است.
کارشناسان بازار ارز هم بر این نکته تاکید می‌کنند که روند طی شده در بازار ارز مناسب است. درحالی که هنوز ۲/۱ میلیارد دلار ارز وعده داده شده از سوی پتروشیمی‌ها به بازار نیامده، دلار در مرز ۳۲۴۰ تا ۳۲۵۰ به یک نوع ازثبات رسیده است و دامنه نوسان‌ها هم کاهش یافته است. به عقیده آنها، این موضوع باعث می‌شود ورود ارز حاصل از صادرات پتروشیمی‌ها هم اثر مثبت بیشتری بر بازار بگذارد و نقش بیشتری در پیش بردن بازار ارز به سمت ثبات داشته باشد. انتظار در بازار ارز آزاد و گوش به زنگ شدن فعالان این بازار برای خبرهایی که از ژنو خواهد رسید در حالی است که بازار نوسان محدودی داشت. کارشناسان قبلا رسیدن دلار به سطح تعادلی ۳۲۰۰ تومان را پیش‌بینی کرده بودند. در صورتی که نتیجه مذاکرات ژنو مثبت باشد احتمال اینکه از روز شنبه قیمت دلار به تدریج به این سطح نزدیک شود، وجود دارد. فعالان بازار می‌گویند: در هر حال بازار تمایلی برای ثبت دلار بالاتر از ۳۳۰۰ ندارد، مگر اینکه تحول خارج از هضم و کنترل بازار در بخش‌های تاثیرگذار بر آن رخ دهد.
نگاه متفاوت به بازار
گرچه در بازار نگاه‌ها به مذاکرات وین دوخته شده، اما برخی از هم‌اکنون معتقدند اثر روانی مذاکرات موقت است و فارغ از نتایج مثبت یا منفی مذاکرات، باید متغیرهایی پایه‌ای دربازارمتحول شود.تقویت سمت عرضه در کنار ساماندهی تقاضا دو عاملی است که از سوی کارشناسان بر آن تاکید می‌شود. بر همین اساس کارشناسان پیشنهاد می‌کنند سیاست‌های ارزی در سال ۹۳ حداقل در دو سناریو بدبینانه و خوش‌بینانه تنظیم شود. درسناریو بدبینانه که نشان‌دهنده تداوم محدودیت تحریم‌های نفتی و بانکی است، مکانیزم نرخ ارز مبادله‌ای برای انجام واردات کالاهای اولویت‌دار، با نرخ ارز پیش‌بینی‌شده در بودجه، ادامه پیدا کند؛ ولی ارزش‌گذاری صادرات با نرخ ارزآزاد به‌طور شفاف واعلام شده رسمیت یابد. دراین حالت توسعه صادرات غیرنفتی باید دراولویت باشد. حتی درصورت ایجاد بی‌ثباتی ونوسانات احتمالی شدید نرخ ارزچه به سمت پایین وچه به سمت بالا باشد، نرخ ارز ترجیحی می‌تواند برای حمایت ازصادرکنندگان تعریف شود. درسناریو خوش‌بینانه نیزسیاست ارزی در یک فرآیند تدریجی از نظام ارزی دوگانه فعلی به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز، با هدف‌گذاری روی متغیر نرخ ارزحقیقی، حرکت می‌کند.

این فرآیند دریک برنامه زمان‌بندی شده باید تکمیل شود. ازاین رو درصورت مطلوب بودن نتایج درگام اول نرخ ارزمبادله‌ای به ۲۶۵۰تومان افزایش یابد تا مطابق تصمیمات بودجه‌ای دولت باشد.درگام دیگردولت به شفاف‌سازی ورسمیت دادن به نرخ ارزبازار آزاد اقدام کند تا زمینه برای تبدیل ارزصادرات غیرنفتی و گردش آن در داخل کشوربیش ازگذشته فراهم شود. برآورد ارزحاصل ازنفت با فرض رفع تدریجی تحریم‌ها وهمچنین برآورد تقاضای ارزبا توجه به بهبود فضای کسب‌وکار و توسعه روابط تجاری و تامین ارز مورد نیاز مرکز مبادله در سطح سال ۹۲ و حفظ باقی درآمدهای ارزی نفت در ذخایر ارزی بانک مرکزی به‌منظور دخالت در بازار ارز آزاد به‌منظور ایجاد ثبات و جلوگیری از جهش‌های ناگهانی از دیگر گام‌های پیشنهادی در سناریو خوش‌بینانه است.
درادامه با تنظیم برنامه هدفمند یارانه‌ای مورد نیاز برای حمایت از تامین کالاهای اساسی موردنظر دولت به سوی یکسان‌سازی نرخ ارز گام برداشته شود. البته درمرحله یکسان‌سازی قاعده‌گذاری قیمتی باید به گونه‌ای باشد که نرخ حقیقی ارز کاهنده نباشد. نرخ حقیقی ارز(حاصل‌ضرب قیمت‌های خارجی و نرخ ارز اسمی به قیمت‌های داخلی) بیان‌کننده شاخص رقابت‌پذیری اقتصاد است.برای ممانعت از روند کاهشی به‌دلیل آثار سوئی که دارد نرخ ارز رسمی باید متناسب با تحولات اقتصاد کلان تعدیل شود.

افزایش قیمت سکه و طلا
بازارسکه هم تا حدی در انتظار روشن‌شدن نتیجه مذاکرات ژنو به‌سر، می‌برد اما قیمت‌ها در این بازار متاثر از افزایش قیمت طلای جهانی روز‌ گذشته گران‌تر شد. قیمت هرسکه تمام بهار آزادی در بازار تهران روز چهارشنبه ۹۹۰هزار تومان ثبت شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار هم ۱۰۱ هزار و ۱۰۰ تومان معامله شد. هر دو این فلزات پرطرفدار نسبت به روز قبل افزایش قیمت داشتند.
افزایش قیمت سکه در حالی است که این فلز هفته پرنوسانی را پشت سر گذاشت و از بالای یک میلیون تومان به ۹۷۰ هزار تومان کاهش قیمت داشت. اما سه‌شنبه و چهارشنبه دوباره قیمت‌ها بالا رفت و حالا سکه در تلاش است، قله یک میلیون تومان را بار دیگر فتح کند. سکه حدود ۱۰ روز قبل با بهره‌گیری از نوسان‌های دلار به بالای یک میلیون تومان رسید و حالا بالا رفتن قیمت طلا متاثر از بحران اوکراین را دستمایه رسیدن به بالای این مرز قیمتی قرار داده است. فعالان این بازار معتقدند در صورت کاهش مجدد قیمت دلار در بازار و حتی به ثبات رسیدن آن در قیمت فعلی قدرت مانور را از این فلز می‌گیرد.